ترکیبی از زبان ترکی ، انگلیسی ، تاتی ، گیلکی و اسپانیایی
به نظر شما چه زبانی ست ؟
زبان مردم یک روستای کوچک در جنوب زنجان
خوئین دیلی ، زبانی ست نزدیک به زبان پهلوی که جزء میراث فرهنگی ثبت شده است.
دهخدا نوشته زبان مردم خوئين از زبان هاي كهن ايرانی است .
آذری ها به اقوام غیر آذری ساکن در سرزمین آذربایجان " تات " می گویند و به زبان خوئین دیلی (زبان گفتاری خوئین ) زبان تاتی ، چون زبان خوئینی غیر از آذری و زهورانی است .
زبان شناسان ، زبان مردم خوئين را زبان" تاتی جنوبی" ناميده اند كه به زبان مردم سيستان ( زابلی ) نزديک است و مردم " وفس " اراک و بوئين زهرا و تاكستان و برخی روستاهای خلخال و خوی نيز به همين زبان صحبت می کردند .
زبان" تاتی شمالی " هم در جمهوری آذربايجان و قفقاز استفاده می شود .
روستای خوئین در 60 کیلومتری جنوب غربی زنجان به سمت بیجار قرار دارد.
می گویند روزگاری 2800 تا 3000 خانوار در این قصبه ساکن بوده اند اما در سرشماری سال 1375جمعیت خوئین 125 نفر و در سال 1385جمعیت روستا 200 نفر گزارش شده و شاید امروز چیزی حدود 70 نفر...
خوئین یک روستای چندهزار ساله است ، هرچند که از 11 آسیاب آبیش جز خرابه ای نمانده اما کوچه باغ هایش هنوز آباد است ، باغ هایی پر از میوه و سبزی و صیفی جات .
خوئین یک شهر زیرزمینی هم دارد ، به نام دژمنده ( مانده ) که به گفته باستان شناسان یكی از بزرگترین ساخته های دستی انسان در زیرزمین است با عمق تقریبی 40 متر و وسعت تقریباً 4000 مترمربع .
می گویند این شهر زیرزمینی، میدانی بزرگ دارد که اطراف آن را مغازه ها احاطه کرده و وسط میدان حوض آبی به شکل لوزی ساخته و اطراف حوض تخت هایی از چوب بوده که روی آنها گلیم انداخته اند و البته همه دراثر گذشت زمان پوسیده شده اند.
سنگ نوشته بزرگی در دژمنده هست به زبان کوفی و به گفته برخی به خط کهن نزدیک به اشکانیان به ابعاد 2 در 3 شبیه یک در که میراث فرهنگی از مدت های قبل ، قول داده ترجمه اش کند .
برخی گفته اند اهالی این روستا در ابتدا در حوالی نجد عربستان سکونت داشته‌اند که به دلیل ترویج تشیع با اجبار خلیفه ابتدا به استان سیستان و بلوچستان ایران مهاجرت کرده و با زبان سیستانی آشنا شده و از آنجا به ناحیه فعلی کوچ کرده‌اند.
مردم خوئین خصلت های خوب ، فراوان دارند مثلا : حفظ اصالت خود ؛
یا برقراری ارتباط با دیگران که این امر باعث شده هر کجا که ساکن شدند با مردم آن سامان ارتباط خوبی برقرار کنند و هم تاثیر بگذارند و هم تاثیر بگیرند.
خوئین روستای کوچکی ست که شاید به اندازه یک شهر، جاذبه های گردشگری دارد ؛ در زمان های نه چندان دور مساحت بزرگی در مرکز روستا و مقابل مسجد میرباقری وجود داشت به نام شبی یری (مکان تعزیه) که در آن مجالس مختلف تعزیه بر پا می شد.
از فرهنگ و تمدن بالای مردمان این سرزمین همین بس که :
طبق اسناد موجود در این روستا دفترخانه ازدواج دایر بوده !
می گویند خوئین دارای موتورخانه برق بوده و از طریق سیم کشی منازل ، هر شب به مدت چند ساعت از آن استفاده می کردند.
خوئین هم مثل زنجان خط تلگراف داشته كه از طريق خط اصلی باکو در آذربایجان شوروی ارتباطش با بخش هايی از ايران و روسيه برقرار بوده است.
خوئینی ها برای خود سنگ میزان مخصوص برای وزن کردن داشته اند که از نظر اندازه با زنجان اختلاف داشته است .
درگذشته جهت بزرگداشت میلاد امام زمان (عج) تا فاصله یک کیلومتری ورودی روستا با قالیچه و تزئینات طاق نصرت هايی برپا می کردند.
افق دید مردمانش هم بلندست ؛
در فضای نت که جستجو کنید ، برای افق 1404 و رسیدن به وضعیت مطلوبشان ، چشم انداز طراحی کرده اند !
یک منطقه طبیعی و باستانی زیبا ، پذیرای گردشگرانی از سراسر دنیا
و در پایان شاید برایتان جالب باشد بدانید از عادات اهالی این روستا این بوده که در بیرونی خانه خود را همیشه باز بگذارند...