مسجد نصیرالملک را در شیراز باید سیاحت کرد و خود را در آن زیارت!
این مسجد زیبا در محله گودعربان که در قدیم به محله اسحاق بیگ معروف بوده واقع در جنوب خیابان لطفعلی‌خان_زند و در نزدیکی مسجد شاهچراغ مشهور بنا شده ؛ آن هم در دوران قاجار.
میرزا حسن علی خان ملقب به نصیرالملک ، از آن اعیان و اشراف شیراز بود که سفارش ساخت این بنا را به محمد حسن معمار داد .
معمار هم حدود ۱۲ سال از عمر گرانسنگش را ( ۱۲۹۳ تا ۱۳۰۵ شمسی ) پای این مسجد گذاشت.
در و پنجره‌های رنگین شبستان در سال ۱۳۴۸ توسط میرزا آیت، طاووس وار ساخته شد و به همین علت آن را مسجد صورتی ایران نیز می‌گویند
این مسجد دارای حیاطی وسیع است با حوضی بزرگ وسط آن... در سمت شمال حیاط طاق مروارید، در سمت شرق شبستان با هفت ستون سنگی، در سمت جنوب دو گلدسته زیبا و در سمت غرب شبستان اصلی قرار دارد که دارای دریچه‌هایی با شیشه های رنگی است.
اما معمار ایرانی چه کرده :
به طور طبیعی یک بنا تحت تاثیر فشار هایی است؛ مثلاً برای ایستایی با نیروهای فشاری رانشی و خمشی، در تقابل است که آن ها را جانگداز گویند ، چون قابل رویت نیست !
و به بخش‌هایی از بنا هم که برای مقابله و هدایت این نیروها به سمت زمین ساخته می‌شود مثل کلاف‌ها ، تویزه‌ها و… که قابل رویت است تنگداز می‌گویند.
در فرهنگ و ادبیات فارسی ، جان وتن نیز همین معنی را دارند ، جان به معنی روح و قسمت نادیده هستی انسانی است و ...
طاق شبستان هم روی ستون‌های سنگی و با طرح مارپیچ روی آن در دو ردیف شش‏ تایی و به تعداد ۱۲ عدد به نیت ۱۲ امام قرار گرفته است.
از مسجد نصیر سخن بسیار باید گفت و مجال مختصر است اما معمار این بنا روی سنگ نوشته ای در دالان شمالی با شعری از سعدی چنین درخواست کرده :
غرض نقشی است کز ما بازماند
که هستی را نمی‌بینم بقایی
مگر صاحبدلی روزی به رحمت
کند در حق استادان دعایی